Rechter verbiedt standaard rekening bij verwijderen gasaansluiting
Rechter verbiedt standaard rekening sturen bij verwijderen gasaansluiting
De kosten voor het verwijderen van een gasaansluiting vormen een heet hangijzer in de energietransitie. Huiseigenaren die van het gas willen om hun huis te verwarmen met een warmtepomp, krijgen van hun netbeheerder standaard een factuur van honderden euro’s. De rechter heeft nu bepaald dat daar geen juridische grond voor bestaat.
Tekst: Bas Roestenberg
De discussie over de kosten voor het van een woning afsluiten van het gasnet speelt al jaren. Netbeheerders rekenen een bedrag van honderden euro’s voor het verwijderen van de gasaansluiting uit een woning, ook al vraagt een woningeigenaar daar niet expliciet om. In 2017 dienden verschillende partijen in de Tweede Kamer vergeefs een motie in voor verlaging of afschaffing van de kosten die bij de woningeigenaar in rekening worden gebracht. Sindsdien leek het stil rond dit onderwerp, tot een week geleden in Noord-Nederland uitspraak werd gedaan in een rechtszaak.
Factuur van de netbeheerder
De aanzet tot deze zaak vond twee jaar geleden plaats, toen Stefan Boersma, woningeigenaar in Meppel, een factuur in de bus kreeg van netbeheerder Rendo. Hij moest 400 euro betalen voor het verwijderen van de gasaansluiting nadat hij het leveringscontract voor gas had opgezegd bij zijn energieleverancier. Na installatie van een warmtepomp en pv-panelen had hij geen aardgas meer nodig. Met het opzeggen van het leveringscontract werd ook de verbintenis met Rendo opgezegd, waarop de netbeheerder besloot de aansluiting te verwijderen en kosten daarvoor te factureren.
Algemene voorwaarden
Rendo vond dat Boersma tot betaling verplicht was op basis van de algemene voorwaarden van deze netbeheerder. Die voorwaarden waren echter pas aan de bewoner verstrekt na het afsluiten van de leveringsovereenkomst. Volgens de bewoner zou hij – als hij die voorwaarden vooraf had gekend – alleen een aansluitovereenkomst voor stroom hebben afgesloten, omdat hij al bij aankoop van de woning plannen had om zijn huis aardgasvrij te maken.
Gang naar de rechter
Boersma besloot uiteindelijk om met dit verhaal naar de rechter te stappen. Daarbij werden hij en zijn advocaat ondersteund door een groot aantal leden uit de Tweakers-community waar Boersma zelf ook actief in is. Zij droegen inhoudelijk en in sommige gevallen ook financieel bij aan de zaak. De rechtbank Noord-Nederland stelde Rendo uiteindelijk in het ongelijk en veroordeelde het bedrijf tot het betalen van de proceskosten.
Gedragscode is geen plicht
De argumentering van de rechter komt erop neer dat Rendo geen opdracht van de huiseigenaar heeft gehad om de gasaansluiting te laten verwijderen, en de netbeheerder niet weet te onderbouwen dat er een andere wettelijke grondslag is voor het factureren ervan. De Tarievencode Gas waar netbeheerders naar verwijzen bij het in rekening brengen van verwijderingskosten is ‘slechts’ een gedragscode die geen wettelijke plicht tot verrekening met zich meebrengt.
Onvoldoende wettelijke basis
Die plicht zou in de Gaswet moeten staan, maar daar worden de kosten van het verwijderen van gasaansluitingen niet expliciet in genoemd. Het is daarbij onduidelijk of de wetgever de bedoeling had het onder deze wet te laten vallen dat netbeheerders inkomsten mogen genereren uit het afsluiten van aansluitingen. Volgens het oordeel van de rechter ontbreekt daardoor ‘voldoende wettelijke basis’ voor de gewraakte factuur.
Praktische betekenis
In praktische zin betekent deze uitspraak dat bewoners die afscheid willen nemen van het gas, hun leveringscontract bij de energieleverancier kunnen opzeggen zonder dat daar een verplichte verwijdering van de aansluiting aan vastzit. Bij het stopzetten van het leveringscontract wordt automatisch ook de Aansluit- en Transportovereenkomst (ATO) met de netbeheerder opgezegd, en in principe blijft het daarbij. Alleen als de woningeigenaar zelf aan de netbeheerder vraagt om de aansluiting uit zijn huis te verwijderen, mag de netbeheerder daar kosten voor rekenen.
De kosten voor het verwijderen van een gasaansluiting vormen een heet hangijzer in de energietransitie. Huiseigenaren die van het gas willen om hun huis te verwarmen met een warmtepomp, krijgen van hun netbeheerder standaard een factuur van honderden euro’s. De rechter heeft nu bepaald dat daar geen juridische grond voor bestaat.
De discussie over de kosten voor het van een woning afsluiten van het gasnet speelt al jaren. Netbeheerders rekenen een bedrag van honderden euro’s voor het verwijderen van de gasaansluiting uit een woning, ook al vraagt een woningeigenaar daar niet expliciet om. In 2017 dienden verschillende partijen in de Tweede Kamer vergeefs een motie in voor verlaging of afschaffing van de kosten die bij de woningeigenaar in rekening worden gebracht. Sindsdien leek het stil rond dit onderwerp, tot een week geleden in Noord-Nederland uitspraak werd gedaan in een rechtszaak.
Factuur van de netbeheerder
De aanzet tot deze zaak vond twee jaar geleden plaats, toen Stefan Boersma, woningeigenaar in Meppel, een factuur in de bus kreeg van netbeheerder Rendo. Hij moest 400 euro betalen voor het verwijderen van de gasaansluiting nadat hij het leveringscontract voor gas had opgezegd bij zijn energieleverancier. Na installatie van een warmtepomp en pv-panelen had hij geen aardgas meer nodig. Met het opzeggen van het leveringscontract werd ook de verbintenis met Rendo opgezegd, waarop de netbeheerder besloot de aansluiting te verwijderen en kosten daarvoor te factureren.
Algemene voorwaarden
Rendo vond dat Boersma tot betaling verplicht was op basis van de algemene voorwaarden van deze netbeheerder. Die voorwaarden waren echter pas aan de bewoner verstrekt na het afsluiten van de leveringsovereenkomst. Volgens de bewoner zou hij – als hij die voorwaarden vooraf had gekend – alleen een aansluitovereenkomst voor stroom hebben afgesloten, omdat hij al bij aankoop van de woning plannen had om zijn huis aardgasvrij te maken.
Gang naar de rechter
Boersma besloot uiteindelijk om met dit verhaal naar de rechter te stappen. Daarbij werden hij en zijn advocaat ondersteund door een groot aantal leden uit de Tweakers-community waar Boersma zelf ook actief in is. Zij droegen inhoudelijk en in sommige gevallen ook financieel bij aan de zaak. De rechtbank Noord-Nederland stelde Rendo uiteindelijk in het ongelijk en veroordeelde het bedrijf tot het betalen van de proceskosten.
Gedragscode is geen plicht
De argumentering van de rechter komt erop neer dat Rendo geen opdracht van de huiseigenaar heeft gehad om de gasaansluiting te laten verwijderen, en de netbeheerder niet weet te onderbouwen dat er een andere wettelijke grondslag is voor het factureren ervan. De Tarievencode Gas waar netbeheerders naar verwijzen bij het in rekening brengen van verwijderingskosten is ‘slechts’ een gedragscode die geen wettelijke plicht tot verrekening met zich meebrengt.
Onvoldoende wettelijke basis
Die plicht zou in de Gaswet moeten staan, maar daar worden de kosten van het verwijderen van gasaansluitingen niet expliciet in genoemd. Het is daarbij onduidelijk of de wetgever de bedoeling had het onder deze wet te laten vallen dat netbeheerders inkomsten mogen genereren uit het afsluiten van aansluitingen. Volgens het oordeel van de rechter ontbreekt daardoor ‘voldoende wettelijke basis’ voor de gewraakte factuur.
Praktische betekenis
In praktische zin betekent deze uitspraak dat bewoners die afscheid willen nemen van het gas, hun leveringscontract bij de energieleverancier kunnen opzeggen zonder dat daar een verplichte verwijdering van de aansluiting aan vastzit. Bij het stopzetten van het leveringscontract wordt automatisch ook de Aansluit- en Transportovereenkomst (ATO) met de netbeheerder opgezegd, en in principe blijft het daarbij. Alleen als de woningeigenaar zelf aan de netbeheerder vraagt om de aansluiting uit zijn huis te verwijderen, mag de netbeheerder daar kosten voor rekenen.